روز 26 دسامبر سال 2021 ( 5 دی 1400 ) را باید برای بشریت روز اندوهناکی دانست. در این روز ادوارد ویلسون بزرگ ترین بیولوژیست جهان بعد از داروین دار فانی را وداع گفت. ادوارد ویلسون بیولوژیست برجستهای بود که بیولوژی (زیست شناسی) را با جامعهشناسی و با اکولوژی و علم محیط زیست پیوند زد. او می گفت اگر انتخاب طبیعی، چنانکه داروین گفته است، سبب پدید آمدن انسان شد، این بیولوژی (ژنتیک) و اقلیم (اکولوژی) بود که گونه ها را ساخت. او معتقد بود که تمام حرکت های اجتماعی و تمام اعمال و رفتار اجتماعی انسان ها مبنای بیولوژیک دارد.
نگاه او به حیات، نگاه نویی بود. ویلسون می گفت حیات تنها در 19کیلومتر از سطح کرهی زمین یعنی در 19کیلومتر از ضخامت سطح کرهی زمین وجود دارد. حیات از گودال ماریانا ( Marianas Trench ) در عمق 10هزار و 500متری اقیانوس کبیر تا بالاترین نقطهی کوهستان هیمالیا، قلهی اورست در ارتفاع 800.800متری، در تمام این فاصله وجود دارد. در دهانهی آتش فشان ها جایی که گاه درجه حرارت آن به 400 درجهی سانتی گراد میرسد، تک سلولی هایی زندگی میکنند. در سردترین نقطهی جهان که در دره ی مک موردو واقع در قطب جنوب واقع است تعدادی قارچ و جلبک زندگی میکنند. حیات این موجودات زنده به نور، انرژی و آب وابسته است. از آنجا که در همه جای کرهی زمین نور و نیز شکلی از انرژی وجود دارد، آب تعیین کننده ی حیات است.
معروف ترین کتاب او سوسیوبیولوژی ( Sociobiology ) یا زیست شناسی اجتماعی است؛ او می گوید انسان ها حاصل 4 تا 5 میلیون سال تکاملاند و در این دوره ی تکاملی خود همواره با طبیعت عجین بودهاند و اکنون سرمایه داری مدرن، آنها را از طبیعت جدا کرده است و این یکی از عوامل ناگواری است که بر زندگی بشر تاثیری منفی گذاشته است.
ادوارد ویلسون معتقد است که حرکت های اجتماعی مبنای بیولوژیک دارند. چرا انسان ها مهرورزی می کنند؟ برای آنکه می خواهند از بیولوژی (ژنتیک) خود حمایت کنند. قهرمان کیست؟ قهرمان کسی است که خود را فدا می کند تا خویشاوندان او زنده بمانند و بیولوژی (ژنتیک) آنها حفظ شود.
او علاوه بر مفهوم سوسیوبیولوژی ( Sociobiology )یا زیست شناسی اجتماعی، مفهوم بیو فیلی یا زیست گرایی ( Biophilia) را مطرح کرد. چرا بیمارانی که پنجرهی اتاق شان به باغچه و باغ بیمارستان باز می شود زودتر از بیمارانی که پنجرهی اتاق شان به یک دیوار سیمانی باز می شود بهبود می یابند؟ گرایش به طبیعت در ذات انسان است.
او معتقد بود که تاکنون اقتصاد را اقتصاددانان طراحی کردهاند نه اکولوژیست ها، اقتصاددانان فقط به شاخص های اقتصادی توجه می کنند. آن چه برای آنها مهم است نرخ تورم است و نرخ بیکاری و نرخ رشد و امثالهم. اما برای اکولوژیست ها چیزهای دیگری مطرح است، آنها به نابودی جنگل می نگرند، همان جنگلی که نرخ رشد بالا آن را نابود کرده است؛ آنها نگران ذوب شدن یخ های قطبی هستند که در اثر احتراق سوخت های فسیلی و گرمایش کره زمین ذوب می شوند، همان سوخت فسیلی که زندگی مدرن را فراهم کرده است.
ادوارد ویلسون متخصص حیات مورچه ها بود، او زیست شناسی اجتماعی و اصول تکامل را با یکدیگر ترکیب کرد تا بتواند رفتار حشراتی را که زندگی اجتماعی دارند توضیح دهد و بر این اساس رفتار اجتما عی سایر حیوانات از جمله انسان ها را درک کند و بدین ترتیب بود که سوسیوبیولوژی یا زیست شناسی اجتماعی به عنوان یک رشتهی جدید علمی زاده شد.
ویلسون معتقد بود که رفتار همهی حیوانات از جمله انسان ها حاصل سه چیز است:
1-وراثت 2- محیط زیست 3- تجربیات گذشته آنها
و معتقد بود که ارادهی آزاد یک توهم است. انسان فقط در حد آن محیطی که در آن قرار دارد آزاد است، بنابراین در محیط های مختلف رفتار متفاوتی دارد. دیدگاه سوسیوبیولوژی Sociobiology بر این مبناست که همه ی رفتارهای جمعی و اجتماعی حیوانات ناشی از قوانین اپی ژنتیک است که قوام تکامل آنها را معین می کند. این تئوری و تحقیقات او تاثیر بسیار بزرگی داشت و مورد بحث و مخالفت بسیار قرار گرفت.
برگرفته از سایت طراوت بهار به نشانی www.taravat-bahar.org
بدون دیدگاه